داروی آتروپین چیست؟ معرفی انواع کاربرد ، مقدار و نحوه مصرف آمپول آتروپین
یکی از داروهای مفید برای درمان مشکلات گوارشی و تنفسی، آتروپین است. این دارو به شکلهای مختلفی مانند آمپول آتروپین، قرص و قطره تولید شده. هر کدام از این محصولات برای درمان بیماریهای خاصی استفاده میشوند. به عنوان مثال، برای درمان بیماریهای چشمی در کودکان و بزرگسالان، قطره آتروپین استفاده میشود. آتروپین برای رفع رفلاکس معده یا درد معده نیز مفید است. این ماده با تنظیم حرکات روده، به بهبود اختلالات گوارشی کمک میکند.
عوارض آتروپین برای افراد دارای حساسیت بیشتر است. کسانی که داروهای ضدافسردگی و آنتیهیستامینها را مصرف میکنند، به دلیل تداخل دارویی امکان تزریق آتروپین را نخواهند داشت. از دیگر عوارض مصرف این دارو میتوان به تب، اسهال، استفراغ، خشکی پوست و ضعف جسمانی اشاره کرد.
داروی آتروپین چیست؟
آتروپین (Atropine)، یک آلکالوئید تروپان است که برای کاهش درد، التهاب و تب استفاده میشود. این دارو، آنزیمهای مسئول التهاب و درد را مهار میکند. همچنین، آتروپین برای کاهش بزاق و مایعات تنفسی در حین جراحی، درمان مسمومیت با حشرهکشها یا قارچها و درمان برادیکاردی(ضربان قلب ضعیف) نیز مفید است.
این دارو در مواقع اضطراری برای افزایش ضربان قلب نیز استفاده میشود. آتروپین برای درمان بیماریهای مختلفی از جمله گلوکوم، برادیکاردی، آسم، اختلالات گوارشی، مسمومیت و بیماری پارکینسون هم کاربرد دارد. استفاده از آمپول آتروپین باید تحت نظر پزشک باشد، زیرا استفاده نادرست از این دارو، میتواند عوارض جانبی جدی به همراه داشته باشد.
موارد مصرف دارو و آمپول آتروپین
آتروپین به عنوان یک داروی آنتی کولینرژیک طبقهبندی میشود. یعنی این دارو، از عمل استیل کولین یا یک انتقال دهنده عصبی که نقش مهمی در عملکردهای مختلف بدن ایفا میکند، جلوگیری میکند. با مهار استیل کولین، آتروپین میتواند اثرات متعددی بر بدن داشته باشد. برخی موارد مصرف این دارو عبارتند از:
- گشاد شدن مردمکها؛ آتروپین به صورت قطره یا ژل چشمی برای درمان التهاب عنبیه و جسم مژگانی (یووئیت) استفاده میشود. زیرا آتروپین میتواند باعث گشاد شدن مردمک چشم شود، به همین دلیل است که این دارو در چشم پزشکی برای معاینه چشم و درمان برخی بیماریهای چشمی کاربرد دارد.
- کاهش ترشحات؛ آتروپین میتواند ترشحات را در دستگاه تنفسی و دستگاه گوارش کاهش دهد و برای درمان شرایطی مانند ترشح بیش از حد بزاق و اسهال مفید باشد.
- افزایش ضربان قلب؛ آتروپین به عنوان دارویی اورژانسی برای افزایش ضربان قلب در بیمارانی که دچار کاهش شدید ضربان قلب شدهاند، استفاده میشود. این دارو میتواند قلب را تحریک کرده و ضربان قلب را افزایش دهد و در موارد اضطراری قلبی به کار برود.
- رفع مسمومیت با عوامل ارگانوفسفره؛ در موارد مسمومیت با سموم خاص مانند ارگانوفسفرهها که میتوانند سیستم عصبی را تحت تأثیر قرار دهند، آتروپین به عنوان یک پادزهر برای کاهش اثرات این سموم به کار میرود.
- کاهش ترشحات و اسپاسم عضلات داخلی؛ در برخی موارد خاص، آتروپین به شکل قرص برای کاهش ترشحات دستگاه گوارش و کاهش اسپاسم عضلات داخلی تجویز میشود. خواص آنتی کولینرژیک آتروپین، باعث شل شدن ماهیچهها میشود. همچنین، این دارو با گشاد کردن مجاری هوایی، به درمان بیماریهایی مانند آسم نیز کمک میکند.
- پیشگیری از رفلکس واگال در جراحیها؛ در طول برخی از اعمال جراحی، آتروپین ممکن است برای پیشگیری از کاهش ضربان قلب ناشی از تحریک عصب واگ استفاده شود.
- درمان اسپاسمهای شدید معده و روده؛ آتروپین میتواند برای کاهش اسپاسمهای دردناک و شدید در دستگاه گوارش نیز استفاده شود.
در واقع، آتروپین دارویی چند منظوره است که در شرایط اورژانسی، درمانهای چشمی و کاهش اسپاسمهای گوارشی کاربرد دارد. استفاده صحیح از این دارو تحت نظر پزشک، ضروری است. تا فرد با عوارض و تداخلات احتمالی دارو مواجه نشود.
متخصص گوارش و کبد پزشکی است که به بررسی مشکلات و بیماریهای مربوط به دستگاه گوارش و کبد میپردازد. پزشکان متخصص در حیطه گوارش به مشکلات اندامهایی توجه دارند که در فرایند بلع و دفع کاربرد پیدا میکنند. سیستم صفراوی بدن هم که صفرا و آنزیمهای گوارشی را به رودهها میرساند، از سوی دکتر گوارش و کبد مورد مطالعه قرار میگیرد. پزشکان با تخصص در این زمینه، امکان استفاده از روشهای متنوعی مانند کولونوسکوپی جهت تشخیص وضعیت بیماران را پیدا میکنند. با آگاهی از اینکه تخصص گوارش چیست و چه حیطههایی را پوشش میدهد، در زمان بروز مشکلات مربوط به آن میتوانید بهموقع به متخصص مراجعه کنید.
عوارض داروی آتروپین
اگر علائم واکنش آلرژیک به آتروپین را مشاهده کردید، بلافاصله کمک پزشکی دریافت کنید. زیرا توجه به علائم و گزارش سریع آنها به پزشک، میتواند از مشکلات جدی جلوگیری کند. علائم واکنش آلرژیک شدید به این دارو شامل کهیر، تنفس دشوار و تورم صورت، لبها، زبان یا گلو است. سایر عوارض مصرف آتروپین عبارتاند از:
- سردرد و احساس سبکی یا بیهوشی قریبالوقوع
- تپش ضربان قلب یا احساس فشار در قفسه سینه
- حالت تهوع، استفراغ، درد معده، احساس سیری پس از خوردن مقدار کمی غذا
- تاری دید، دید تونلی، درد چشم، یا هالههای نوری
- اختلالات گوارشی و مشکل در بلع
- احساس بیقراری یا هیجان
- لرزش، مشکلات تعادل یا حرکت عضلات
- افزایش تشنگی، گرما یا خشکی پوست
- خستگی یا بثورات پوستی شدید
- ضربان قلب سریع یا تند
- گرگرفتگی (احساس گرمی ناگهانی، قرمزی یا سوزن سوزن شدن)
- مشکلات ادراری
- مسمومیت و درد معده
- یبوست و نفخ
- حالت تهوع، استفراغ یا اسهال
- از دست دادن علاقه به رابطه جنسی یا ناتوانی جنسی
- خشکی دهان یا چشم
- گیجی، سرگیجه یا سردرد
- خوابآلودگی
این لیست شامل تمامی عوارض جانبی دارو نیست. ممکن است علائم دیگری نیز موقع مصرف این دارو بروز کند؛ بنابراین، برای مشاوره پزشکی درباره عوارض جانبی این دارو، با دکتر تماس بگیرید و عوارض آتروپین را بهدقت گزارش کنید. با توجه به خاصیت ضد اسپاسم این دارو، امکان دارد که نیاز به تغییر رژیم غذایی یا آزمایش داشته باشید. تا علت دقیق مشکلات ناشی از مصرف آتروپین مشخص شود.
برای مصرف آتروپین با چه پزشکی مشورت کنیم؟
با توجه به اینکه آتروپین با چه هدفی مصرف میشود، لازم است که برای کنترل عوارض آتروپین از پزشک متخصص آن حوزه برای مصرف دارو کمک بگیرید. در صورتی که برای کنترل اسپاسم روده به سراغ این دارو رفتهاید، باید با دکتر گوارش جهت مصرف دارو مشاوره داشته باشید. پزشک با توجه به میزان فیبرهای غذایی مصرفی فرد و حساسیتهای دارویی او، دوز مناسب دارو را جهت رفع مشکلات گوارشی در نظر میگیرد. در صورت نیاز به مصرف دارو برای مشکلات چشمی یا آتروپین در احیا، مشاوره با متخصص چشم یا قلب ضروری خواهد بود.
تشخیص و درمان بیماریهای گوارشی و اختلالات مرتبط با معده، کبد، پانکراس، روده کوچک و بزرگ، مجرای صفراوی و مری از وظایف متخصص گوارش و کبد است. این متخصص با استفاده از روشهای تشخیصی مانند کولونوسکوپی، آندوسکوپی معده، سونوگرافی و آزمایش خون، بیماریهایی مانند زخم معده، اسپاسم مری، رفلاکس معده، سندرم روده تحریکپذیر، ورم معده، کولیت روده، هپاتیت ویروسی، اسهال، سنگ کیسه صفرا، سیروز کبدی، سرطان کبد، کبد چرب و نارسایی کبدی را تشخیص داده و درمان میکند.
بیماریهایی مانند سرطان معده، بیماری کرون، کولیت اولسراتیو و عفونتهای گوارشی نیز از دیگر مواردی هستند که توسط دکتر گوارش و کبد بررسی و درمان میشوند. این متخصصان با دقت و تخصص خود به بررسی و مدیریت بیماریهای پیچیده گوارشی پرداخته و به بیماران خود کمک میکنند تا سلامت خود را بازیابند.
اگر با مشکلات گوارشی یا کبدی روبرو هستید، مراجعه به یک متخصص گوارش و کبد ضروری است. این پزشکان در سایت نوبت آنلاین دکتردکتر(https://drdr.ir/) با تجربه و دانش خود به شما کمک میکنند تا بهترین روش درمان را انتخاب کنید و از پیشرفت بیماری جلوگیری کنید.