آیا کیست شکلاتی تخمدان خطرناک و باعث سرطان میشود؟
کیست تخمدان، کیسهای حاوی مایع است که در تخمدان زنان ایجاد میشود. انواع مختلفی از کیستهای تخمدان وجود دارد که کیست شکلاتی یکی از شایعترین آنهاست. این نوع کیست به دلیل پر شدن از خون کهنه و شباهت به شکلات، به این نام معروف شده است.
کیستهای شکلاتی، که به عنوان کیستهای هموراژیک یا کیستهای اندومتریوز نیز شناخته میشوند، با بیماری اندومتریوز مرتبط هستند. در این بیماری، بافت مشابه پوشش داخلی رحم (آندومتر) در خارج از رحم، به خصوص در تخمدانها رشد میکند. این بافت اضافی میتواند در طول چرخه قاعدگی خونریزی کند و در داخل کیست محبوس شود و کیست شکلاتی را تشکیل دهد.
خطرات و عوارض کیست شکلاتی:
کیستهای شکلاتی به طور کلی خطرناک نیستند و به ندرت سرطانی میشوند. با این حال، میتوانند باعث درد و ناراحتی، به خصوص در طول قاعدگی یا مقاربت شوند.
علاوه بر این، کیستهای شکلاتی میتوانند مشکلات باروری ایجاد کنند. اندومتریوز، که عامل اصلی کیستهای شکلاتی است، یکی از شایعترین علل ناباروری در زنان است.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد:
اگر هر یک از علائم زیر را تجربه میکنید، باید به پزشک مراجعه کنید:
- درد شدید لگن یا شکم
- حالت تهوع و استفراغ
- خونریزی واژینال غیرطبیعی
- نفخ
- یبوست
- مشکل در دفع ادرار
- درد هنگام مقاربت
تشخیص و درمان:
پزشک با معاینه لگن، سونوگرافی واژینال یا لاپاراسکوپی میتواند کیست شکلاتی را تشخیص دهد.
درمان کیست شکلاتی به شدت علائم و تمایل به باروری شما بستگی دارد.
مسکنها: برای تسکین درد میتوان از داروهای مسکن بدون نسخه یا داروهای تجویزی استفاده کرد.
هورمون درمانی: داروهای ضد بارداری خوراکی یا سایر داروهای هورمونی میتوانند به تنظیم هورمونها، کاهش رشد کیست و تسکین درد کمک کنند.
لاپاراسکوپی: در این روش جراحی، جراح از طریق برشهای کوچک در شکم یا واژن، کیست را برداشته یا تخلیه میکند.
پیشگیری از کیست شکلاتی:
هیچ راه قطعی برای پیشگیری از کیست شکلاتی وجود ندارد، اما برخی از اقدامات میتوانند به کاهش خطر ابتلا به آنها کمک کنند:
استفاده از داروهای ضد بارداری خوراکی: این داروها میتوانند به تنظیم هورمونها و کاهش خطر رشد بافت اندومتر در خارج از رحم کمک کنند.
بارداری: بارداری به طور موقت تولید هورمونهایی را که باعث رشد بافت اندومتر میشوند، متوقف میکند.
مصرف داروهای ضد درد بدون نسخه: مصرف داروهای ضد درد بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن ممکن است به کاهش درد و التهاب ناشی از کیستهای شکلاتی کمک کند.
نقش کیست شکلاتی در ابتلا به سرطان تخمدان:
اگرچه کیستهای شکلاتی به طور کلی خطرناک نیستند، اما ممکن است خطر ابتلا به سرطان تخمدان را کمی افزایش دهند.
مطالعات نشان دادهاند که زنانی که کیستهای شکلاتی دارند، دو تا سه برابر بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان تخمدان نوع اپیتلیال، شایعترین نوع سرطان تخمدان، هستند.
با این حال، این خطر هنوز بسیار کم است.
مهم است که به خاطر داشته باشید که اکثر زنانی که کیست شکلاتی دارند به سرطان تخمدان مبتلا نمیشوند.
چه کسانی در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان تخمدان مرتبط با کیست شکلاتی هستند:
- زنانی که سابقه خانوادگی سرطان تخمدان یا سرطان پستان دارند.
- زنانی که جهشهای ژنی BRCA1 یا BRCA2 دارند.
- زنانی که هرگز باردار نشدهاند یا در سنین پایین یائسه شدهاند.
- زنانی که چاق هستند.
اگر در معرض خطر ابتلا به سرطان تخمدان هستید، پزشک ممکن است غربالگری منظم با سونوگرافی واژینال و آزمایش CA-125 را توصیه کند.
مراقبت و پیگیری:
اگر کیست شکلاتی دارید، مهم است که به طور منظم با پزشک خود ملاقات کنید تا از نظر عوارض و تغییرات در اندازه یا ظاهر کیست بررسی شوید.
پزشک شما ممکن است سونوگرافی واژینال را به طور منظم برای نظارت بر کیست تجویز کند.
اگر کیست شما بزرگ یا دردناک باشد، ممکن است دارو یا جراحی برای برداشتن آن تجویز شود.
بارداری:
کیستهای شکلاتی میتوانند باروری را تحت تاثیر قرار دهند.
اگر قصد بارداری دارید، در مورد بهترین گزینههای درمانی برای کیستهای خود با پزشک خود صحبت کنید.
درمانهای مختلفی مانند دارو یا جراحی میتوانند به بهبود باروری شما کمک کنند.
با مراقبت و درمان مناسب، اکثر زنان مبتلا به کیست شکلاتی میتوانند زندگی سالم و پرباری داشته باشند.
مهم است که به علائم خود توجه داشته باشید و در صورت بروز هرگونه تغییر با پزشک خود صحبت کنید.
با معاینات منظم و درمان مناسب، میتوانید خطر عوارض و بهبود کیفیت زندگی خود را کاهش دهید.