بعضی از افراد با شنیدن کوچکترین صدایی از خواب شبانه بیدار میشوند، اما صدای آژیر هم نمیتواند خواب بعضی از افراد دیگر را مختل کند. اگرچه بسیاری از افراد میتوانند خودشان را در گروه افراد دارای خواب سبک یا خواب سنگین قرار بدهند، اما محققان همچنان درحال انجام دادن مطالعات مختلف در این زمینه هستند.
ژنتیک، سبک زندگی و اختلالهای خواب نهفته، همگی میتواند در این زمینه نقش مهمی داشته باشند. بهعلاوه، بعضی از مطالعات نشان دادهاند که تفاوت در فعالیت امواج مغزی درحین خواب میتواند در سبکی یا سنگینی خواب تاثیر مهمی داشته باشند. با اینحال، چه در گروه افراد دارای خواب سبک قرار بگیرد و چه در گروه افراد دارای خواب سنگین، یک قاعده مهم همچنان اهمیت خودش را حفظ میکند: هم کمیت و هم کیفیت خواب شما، نقش مهمی در سلامتیتان ایفا میکند.
تناوب در مراحل خواب سبک و خواب سنگین
ما در طول خواب، چرخه تناوبیای را بین خواب REM (حرکت سریع چشم) و NREM (حرکت غیرسریع چشم) تجربه میکنیم که حدودا هر ۹۰ دقیقه تکرار میشود. حدودا ۷۵ درصد از خواب شبانه در مرحله NREM میگذرد که شامل سه مرحله از افزایش آرامش است.
در مرحله اول، یا فاز بین خواب و بیداری، خواب در حالت سبک است. خواب سنگینتر و عمیقتر در مرحله دوم شروع میشود که با منظم شدن تنفس و ضربان قلب، و همچنین کاهش دمای بدن همراه است. مرحله سوم نیز عمیقترین و تجدیدکنندهترین مرحله خواب است که در آن، تنفس آرام میشود، عضلهها را ریلکس میشوند و روند ترمیم و رشد برای بافتهای بدن انجام میگیرد.
در ادامه وارد خواب REM میشویم که با حرکت سریع چشمها از سمتی به سمت دیگر در حالت بسته همراه است. این مرحلهای است که بسیاری از رویاهای ما در آن اتفاق میافتند. فعالیت امواج مغز، ضربان قلب و فشار خون در این مرحله تا حدی افزایش مییابند که تقریبا به وضعیت بدن در حالت بیداری نزدیک میشوند.
بهطور کلی، افراد جوانتر زمان بیشتری را در خواب عمیقتر و سنگینتر میگذرانند، چون در حال رشد و تکامل هستند. افراد مسنتر و سالمند نیز کمتر در مرحله خواب عمیق قرار میگیرند و درنتیجه بیشتر به خاطر سبک بودن خواب گله میکنند.
با اینحال، متخصصان خواب میگویند که تفاوت میان افراد دارای خواب عمیق و سبک تا حد زیادی به تصورات ذهنی برمیگردد. درواقع، فردی که بهصورت متوالی و منظم ۸ ساعت در شب میخوابد، ممکن است که خواب عمیق را مانند افرادی که فقط ۶ ساعت در شب میخوابند، تجربه نکند.
بهگفته متخصصان، «احتمال دارد که ناهمخوانی یا تداخلی بین تصورات ذهنی افراد درباره عمق خواب خودشان و یافتههای علمی ما درباره مراحل مختلف خواب در آنان وجود داشته باشد، اما لزوما هم اینطور نیست».
افزودن نظر